Kości morsów w Kijowie. Szlak handlowy wikingów od wybrzeży Kanady po Ukrainę i dalej
25 kwietnia 2022, 09:46W 2007 roku archeolodzy pod kierunkiem Natalii Chamajko prowadzili prace na ulicy Spaskiej w Kijowie. W przeszłości znajdowało się tutaj wybrzeże, na którym wikingowie wymieniali futra na srebro ze świata islamu. Jednak, jako że wcześniejsze badania niczego interesującego nie przyniosły, nie spodziewano się istotnych odkryć. Tym razem było inaczej, a opublikowane właśnie analizy znalezisk wskazują na istnienie szlaku handlowego pomiędzy dzisiejszą Kanadą a wybrzeżem Dniepru.
Kret europejski, żeby przeżyć zimę, zmniejsza... mózg i czaszkę
23 września 2022, 05:50Gdy zbliża się zima, krety stają przed poważnym wyzwaniem. Muszą przetrwać najmroźniejsze miesiące, tymczasem pożywienia będzie zbyt mało, by podtrzymać ich wymagający metabolizm. Zwierzęta znalazły jednak niezwykły sposób na przeżycie. Zamiast migrować lub hibernować, krety... obkurczają swój mózg. Dina Dechmann i jej zespół z Instytutu Behawiorystyki im. Maxa Plancka donoszą, że w zimie krety zmniejszają objętość mózgu o 11%, a do lata zwiększa się on o 4%.
Komórki z czaszki wędrują do mózgu i dbają o jego zdrowie
11 sierpnia 2023, 08:59Mózg chroniony jest przez czaszkę, opony mózgowo-rdzeniowe i barierę krew-mózg. Dlatego leczenie chorób go dotykających – jak udary czy choroba Alzheimera – nie jest łatwe. Jakiś czas temu naukowcy odkryli szlaki umożliwiające przemieszczanie się komórek układ odpornościowego ze szpiku kości czaszki do mózgu. Niemieccy naukowcy zauważyli, że komórki te przedostają się poza oponę twardą. Zaczęli więc zastanawiać się, czy kości czaszki zawierają jakieś szczególne komórki i molekuły, wyspecjalizowane do interakcji z mózgiem. Okazało się, że tak.
Od urodzenia nie wie, co to sen
12 maja 2008, 11:51Trzyletni Rhett Lamb jest często poirytowany. Nie ma to jednak nic wspólnego z jego temperamentem, osobowością czy wydarzeniami mijającego dnia. Prawdziwy powód? Chłopiec prawie nie śpi, co oznacza, że jest aktywny niemal 24 godz. na dobę.
Słodkie wygięcie
24 listopada 2011, 19:14Naukowcy od lat zastanawiają się, czemu wiele teropodów ze skamieniałości przyjęło charakterystyczną pozycję z silnie wygiętą ku tyłowi głową i podwiniętym do góry ogonem (nazywa się ją pozycją opistotoniczną). Alicia Cutler i zespół z Brigham Young University uważają, że można to wyjaśnić zanurzeniem w słodkiej wodzie.
Kiedy pojawił się Homo sapiens? Szczątki Omo I są starsze niż sądzono
13 stycznia 2022, 16:51Najstarsze niekwestionowane szczątki Homo sapiens znalezione w Afryce Wschodniej od kilkudziesięciu lat sprawiają naukowcom problemy z ich datowaniem. Mowa o słynnych szczątkach Omo odkrytych w Omo National Park w Etiopii w l. 1967–1974. Najstarsze były datowane na mniej niż 200 tysięcy lat (195 ky ± 5 ky). Jednak nowe badania przynoszą olbrzymią niespodziankę. Ich autorzy twierdzą, że Omo I zmarł przed wielką erupcją wulkaniczną, która miała miejsce 230 000 lat temu.
Dodo jak gołąb
24 lutego 2016, 12:22Wbrew obiegowej opinii, dodo (Raphus cucullatus) były dość inteligentne. Stosunek wielkości ich mózgu do gabarytów ciała pasuje do parametrów najbliższych żyjących krewnych, czyli gołębi. Spora opuszka węchowa wskazuje na nietypową dla ptaków cechę - dobrze rozwinięte powonienie (ptaki bazują raczej na wzroku).
Grzebień z ludzkiej czaszki. Odkrycie w pobliżu Cambridge
3 marca 2023, 18:30Archeolodzy z Museum of London Archaeology (MOLA) zidentyfikowali grzebień wykonany z fragmentu ludzkiej czaszki (kości ciemieniowej). Datuje się on na 750 r. p.n.e.-43 r. n.e. Odkryto go na stanowisku z epoki żelaza w Bar Hill w pobliżu Cambridge. To bardzo rzadkie znalezisko. Michael Marshall podkreśla, że na terenie Wielkiej Brytanii odkryto dotąd tylko dwa podobne obiekty. Oba w pobliżu, na terenie hrabstwa Cambridgeshire.
Opiekuńczy duch przodków
1 kwietnia 2009, 08:56Nasi przodkowie nie porzucali dzieci z poważnymi wadami rozwojowymi, lecz opiekowali się nimi. Dowodem na to jest czaszka sprzed 500 tys. lat, należąca do 12-latka z kraniosynostozą, czyli przedwcześnie skostniałymi szwami czaszkowymi.
Analiza i rekonstrukcja najstarszego na świecie stroju szamana
19 kwietnia 2016, 06:32Grupa kierowana przez badaczy z Uniwersytetu Yorku odtworzyła za pomocą tradycyjnych technik i narzędzi (wypalania, tłuków czy wiórów krzemiennych) repliki rytualnych nakryć głowy szamanów z północno-zachodniej Europy sprzed ok. 11 tys. lat.
